Górnik Zabrze

T.G.K.

Początki klubu

Początki sportu polskiego po II wojnie światowej na terenie Zabrza sięgają 1945 roku. Nie było to łatwe. Działania wojenne pozostawiły zdewastowane obiekty sportowe, brakowało sprzętu, a nawet młodzieży chętnej do uprawiania sportu. Powoli, wysiłkiem wielu działaczy, zaczęto zakładać kluby sportowe przy zakładach pracy. Tradycje piłkarskie górniczego Zabrza miały swe źródło w założonej w 1946 roku drużynie KS "Zjednoczenie". Wkrótce doszło do fuzji KS "Zjednoczenie" z KS "Zabrze", a w roku 1948 w wyniku ogólnokrajowej reorganizacji sportu i przejęcia opieki nad sportem górniczym przez zrzeszenie "Górnik" powstał jeden silny klub górniczy na terenie Zabrza. Został utworzony z połączenia KS "Zjednoczenie", KS "Concordia", KS "Pogoń" i KS "Skra" pod nazwą ZS "Górnik".

Lata 50.
Pierwsze lata to okres konsolidacji klubu, ale już w roku 1952 Górnik awansuje do II ligi, którą w wyniku reorganizacji rozgrywek opuścił w roku 1953 na jeden sezon.

Rok 1957 przyniósł piłkarzom Górnika pierwszy tytuł mistrzowski oraz finał Pucharu Polski (1:2 z ŁKS). Mistrzostwo ligi wywalczyli dla zabrzan: Machnik i Kaczmarczyk – bramkarze, Florenski, Franosz, Czech, Hajduk – obrońcy, Nowara, Gawlik, Olejnik – pomocnicy, Pol, Szalecki, Kowol, Jankowski, Fojcik, Lentner i Wiśniowski – napastnicy.

Lata 60.
W następnych 11 latach Górnik nie schodził już poniżej "medalowych" miejsc w tabeli ligowej, co w historii naszego piłkarstwa jest wydarzeniem bez precedensu. Tylko w latach 1958, 1960, 1968 zabrzanie zajmowali trzecie miejsce, w roku 1962 byli zaś wicemistrzami, natomiast w latach 1959, 1961, 1963, 1964, 1965, 1966 i 1967 zdobyli aż siedmiokrotnie mistrzostwo Polski. Szczególnie imponująca jest "złota seria" lat 1963-1967, kiedy Górnik ustanowił rekord ligi polskiej: 5-krotne pod rząd zdobycie mistrzostwa. W następnych latach do drużyny mistrza Polski ściąga wiele utalentowanych zawodników. Kostka – bramkarz, Oślizło, Olszówka, Musiałek, Kulanek, Wilczek, Szołtysik, Gorgoń, Lubański, Szarmach, którzy wraz Polem i Lentnerem zdobywają kolejne mistrzostwa Polski. Tytuły mistrzowskie w lidze zostały "podbudowane" jeszcze dwukrotnym zdobyciem Pucharu Polski w latach 1965 (4:0 Czarni Żagań) i 1968 (3:0 Ruch Chorzów), również dwukrotnym udziałem w PP 1962 (1:2 z Zagłębiem Sosnowiec) i 1966 (1:2 z Legią Warszawa). Kolejne boje Zabrzan to pojedynki na stadionach całej Europy, a nawet świata. X edycja Pucharu Europy (sezon 1964) przyniosła trzy dramatyczne pojedynki z praską Duklą - 1:4, 3:0, 0:0, oraz wyeliminowanie Górnika poprzez losowanie.

W 1965 roku Górnik wyeliminował mistrza Austrii Linzer ASK 3:1, 1:2 , ale w II rundzie uległ praskiej Sparcie – 0:3, 1:3. W następnym roku po wyeliminowaniu mistrza NRD Vorwärts Berlin – 2:1, 1:2, 3:1, uległ w pierwszym fatalnym występie przeciwko mistrzowi Bułgarii CSKA Sofia – 0:4, 3:0. Kolejny, szósty już występ Górnika w Europie w sezonie 1967/68 przyniósł mu pierwszy w historii polskiej piłki awans do ćwierćfinału Pucharu Europy. W pierwszej rundzie Górnik wyeliminował mistrza Szwecji Djurgårdens IF 3:0, 1:0 – w drugiej – co było największą sensacją tej edycji pucharu – okazał się lepszy od rewelacyjnego Dynama Kijów, wygrywając w Kijowie 2:1 i remisując w Chorzowie na Stadionie Śląskim 1:1. W spotkaniu ćwierćfinałowym angielski Manchester United F.C. okazał się lepszy o jedną bramkę od Górnika. W pierwszym meczu w Manchesterze było 2:0 dla gospodarzy, natomiast w drugim Górnik wygrał, lecz tylko 1:0. Później drużyna Manchesteru zdobyła Puchar Europy, a zespół Górnika Zabrze był jedynym, który wygrał z mistrzem Anglii w tej edycji Pucharu Europy.

Lata 70.
Największym sukcesem Górnika Zabrze był awans do finału Pucharu Zdobywców Pucharów w 1970 roku, gdzie zmierzyli się z Manchesterem City – na stadionie w Wiedniu Górnik przegrał 1:2.

Droga do finału PZP 1969/70
Olympiakos Pireus - Górnik Zabrze 2:2 (0:2) (Wilczek 8, 36 min.)
Górnik Zabrze - Olympiakos Pireus 5:0 (1:0) (Wilczek 1, Skowronek 62, Szołtysik 70, Banaś 82 (k), 84 min.)
Glasgow Rangers - Górnik Zabrze 1:3 (0:2) (Lubański 5, 87, Szaryński 11 min.)
Górnik Zabrze - Glasgow Rangers 3:1 (0:1) (Olek 63, Lubański 77, Skowronek 81 min.)
Lewski Sofia - Górnik Zabrze 3:2 (2:1) (Szołtysik 5, Banaś 52 min.)
Górnik Zabrze - Lewski Sofia 2:1 (1:0) (Lubański 44, Banaś 56 min.)
AS Roma - Górnik Zabrze 1:1 (0:1) (Banaś 28 min.)
Górnik Zabrze - AS Roma 2:2 (0:1, 1:1, 2:1) (Lubański 90 (k), 93 min.)
baraż - Strasbourg (Stade de la Meinau)
Górnik Zabrze - AS Roma 1:1 (1:0, 1:1, 1:1) (Lubański 40 min.) – losowanie dla Górnika
Finał - Wiedeń (Praterstadion) 29 kwietnia 1970
Manchester City - Górnik Zabrze 2:1 (2:0) (Oślizło 68 min.)

Lata 80.
W latach 80. Górnik nawiązał do swoich największych osiągnięć, zdobywając w latach 1985-1988 cztery kolejne tytuły mistrza kraju.

Lata 90.
Początkowo Górnik notuje dobre wyniki, lecz później wypada z ligowej czołówki walcząc w środku stawki bądź broniąc się przed spadkiem.

Lata 2000-2009
Drużyna, której trzon stanowią piłkarze wywodzący się z Górnego Śląska, plasuje się w połowie tabeli, lecz kolejne zawirowania stawiają Górnik na skraju krawędzi, czego wynikiem są nieustanne boje przed uniknięciem relegacji. Gdy klub odzyskał organizacyjną i finansową stabilizację, zamiast dołączyć do ligowych potentatów, zanotował najgorszy od lat wynik sportowy, doświadczając drugiego w historii spadku z najwyższej klasy rozgrywkowej.

Osiągnięcia

Sukcesy krajowe
Mistrzostwa Polski :
1. miejsce (14): 1957, 1959, 1961, 1962/63, 1963/64, 1964/65, 1965/66, 1966/67, 1970/71,1971/72, 1984/85, 1985/86, 1986/87, 1987/88.
2. miejsce (4): 1962, 1968/69, 1973/74, 1990/91.
3. miejsce (7): 1958, 1960, 1967/68, 1969/70, 1976/77, 1988/89, 1993/94.
Puchar Polski:
Zdobywca (6): 1964/65, 1967/68, 1968/69, 1969/70, 1970/71, 1971/72.
Finalista (7): 1955/56, 1956/57, 1961/62, 1965/66, 1985/86, 1991/92, 2000/01.
Puchar Ligi:
Zdobywca (1) 1978 (nieoficjalny).
Superpuchar Polski:
Zdobywca (1): 1988.
Finalista (1): 1987.

Sukcesy międzynarodowe
Finalista Pucharu Zdobywców Pucharów: 1969/70.
Półfinalista Pucharu Ameryki (Interligi): 1963.
Ćwierćfinalista Pucharu Mistrzów: 1967/68.
Ćwierćfinalista Pucharu Zdobywców Pucharów: 1970/71.
Ćwierćfinalista Pucharu Karla Rappana (Intertoto): 1966/67

Królowie strzelców Ekstraklasy w barwach Górnika [edytuj]
Sezon Imię i nazwisko Liczba bramek
1959 Ernest Pohl 21
1961 Ernest Pohl 24
1965/1966 Włodzimierz Lubański 23
1966/1967 Włodzimierz Lubański 18
1967/1968 Włodzimierz Lubański 24
1968/1969 Włodzimierz Lubański 22
1985/1986 Andrzej Zgutczyński 20
1999/2000 Adam Kompała 19

Reprezentanci Polski w barwach Górnika [edytuj]
Zygmunt Anczok - mistrz olimpijski z IO 1972
Henryk Bałuszyński
Jan Banaś
Krzysztof Baran
Andrzej Bledzewski
Jerzy Brzęczek
Eugeniusz Cebrat
Ryszard Cyroń
Henryk Czech
Adam Danch
Józef Dankowski
Tadeusz Dolny
Andrzej Fischer - uczestniczył m.in. w MŚ 1974
Stefan Florenski
Ginter Gawlik
Konrad Gołoś
Jan Gomola
Jerzy Gorgoń - mistrz olimpijski z IO 1972, uczestniczył również w IO 1976, MŚ 1974, MŚ 1978
Jacek Grembocki
Stanisław Gzil
Tomasz Hajto
Andrzej Iwan
Edward Jankowski
Piotr Jegor
Ryszard Komornicki - uczestniczył m.in. w MŚ 1986
Hubert Kostka - mistrz olimpijski z IO 1972
Marek Kostrzewa
Edmund Kowal
Jan Kowalski
Ryszard Kraus
Arkadiusz Kubik
Marcin Kuźba
Henryk Latocha
Roman Lentner - uczestniczył m.in. w IO 1960
Włodzimierz Lubański - mistrz olimpijski z IO 1972, uczestniczył również w MŚ 1978
Józef Machnik
Piotr Madejski
Waldemar Matysik - uczestniczył m.in. w MŚ 1982, MŚ 1986
Jerzy Musiałek
Andrzej Niedzielan
Alfred Olek
Stanisław Oślizło
Andrzej Pałasz - uczestniczył m.in. w MŚ U-20 1979, MŚ 1982, MŚ 1986
Mariusz Pawelec
Michał Pazdan - uczestniczył m.in. w ME 2008
Ernest Pohl
Piotr Rzepka
Adrian Sikora
Waldemar Słomiany
Ryszard Staniek
Andrzej Szarmach
Władysław Szaryński
Zygfryd Szołtysik - mistrz olimpijski z IO 1972
Jan Urban - uczestniczył m.in. w MŚ 1986
Tomasz Wałdoch
Józef Wandzik
Robert Warzycha
Henryk Wieczorek - uczestniczył m.in. w MŚ 1974
Erwin Wilczek
Jan Wraży
Tomasz Zahorski - uczestniczył m.in. w ME 2008
Andrzej Zgutczyński

Trenerzy piłkarscy Górnika Zabrze

Chronologiczna lista trenerów piłkarskich Górnika Zabrze.

Lata Imię i nazwisko Narodowość
1948-49 Ginter Pawelczyk Polska
1949 Teodor Meiser Polska
1949-50 Karol Luks Polska
1950-54 Gerard Wodarz Polska
1954-56 Augustyn Dziwisz Polska
1956 Paweł Mościński Polska
1957 Hubert Skolik Polska
1957-58 Zoltán Opata Węgry
1958-59 Hubert Skolik Polska
1959 Janos Steiner Węgry
1960 Feliks Karolek Polska
1960 Wilhelm Lugr Czechosłowacja
1960-62 Augustyn Dziwisz Polska
1962 Feliks Karolek Polska
1962-63 Ewald Cebula Polska
1963 Ewald Cebula
Feliks Karolek
Hubert Skolik Polska
Polska
Polska
1964 Feliks Karolek
Hubert Skolik Polska
Polska
1964-65 Ferenc Farsang Węgry
1965-66 Władysław Giergiel Polska
1966-69 Géza Kalocsay Węgry
1969-70 Michał Matyas Polska
1970-71 Ferenc Szusza Węgry
1971-72 Antoni Brzeżańczyk Polska
1972 Jan Kowalski Polska
1972 Gyula Szücs Węgry
1972-73 Jan Kowalski Polska
1973-75 Teodor Wieczorek Polska
1975-76 Andrzej Gajewski Polska
1976 Józef Trepka Polska
1976-77 Hubert Kostka Polska
1977-80 Władysław Żmuda Polska
1980-83 Zdzisław Podedworny Polska
1983-86 Hubert Kostka Polska
1986 Lesław Ćmikiewicz Polska
1986-87 Antoni Piechniczek Polska
1987-89 Marcin Bochynek Polska
1989 Zdzisław Podedworny Polska
1989-90 Jan Kisiel Polska
1990-92 Jan Kowalski Polska
1992 Janusz Kowalik Polska
1992-93 Alojzy Łysko Polska
1993 Henryk Apostel Polska
1994 Hubert Kostka Polska
1994-95 Edward Lorens Polska
1995 Stanisław Oślizło Polska
1995-96 Adam Michalski Polska
1996 Jan Kowalski Polska
1996 Jan Żurek Polska
1996 Piotr Kocąb Polska
1997 Henryk Apostel Polska
1997 Jan Kowalski Polska
1997-99 Jan Żurek Polska
1999 Józef Dankowski Polska
1999 Marcin Bochynek Polska
2000 Józef Dankowski Polska
2000 Mieczysław Broniszewski Polska
2000-01 Józef Dankowski Polska
2001 Marek Piotrowicz Polska
2001 Waldemar Fornalik Polska
2001-02 Marek Piotrowicz Polska
2002-04 Waldemar Fornalik Polska
2004 Verner Lička Czechy
2004-05 Edward Lorens Polska
2005 Marek Wleciałowski Polska
2005 Marek Motyka Polska
2006 Ryszard Komornicki Polska
2006 Przemysław Cecherz Polska
2006 Marek Motyka Polska
2006-07 Zdzisław Podedworny Polska
2007 Marek Motyka Polska
2007 Marek Kostrzewa
Marek Piotrowicz Polska
Polska
2007-08 Ryszard Wieczorek Polska
2008 Marcin Bochynek Polska
2008-09 Henryk Kasperczak Polska
2009- Ryszard Komornicki Polska

Stadion im. Ernesta Pohla

Obiekt oddany do eksploatacji w 1934 roku - nadano mu wtedy imię Adolfa Hitlera. Wbrew obiegowej opinii nazwa ta przestała obowiązywać po 1945 roku na mocy Dekretu Rady Państwa znoszącego na całym zajętym terytorium tego typu nazewnictwo ze wszystkich obiektów publicznych, a dopiero 9 czerwca 2005 roku stadion oficjalnie otrzymał imię zmarłego 10 lat wcześniej Ernesta Pohla [4] (który nieoficjalnie patronował obiektowi od 5 kwietnia 2004 [5]), mimo że słynny piłkarz grał w Górniku jako Ernest Pol. Aktualna pojemność stadionu to 17000 miejsc, w tym 3020 siedzących (nieoficjalnie ponad 20000 miejsc).

Niektóre mecze w europejskich pucharach Górnik rozgrywał na Stadionie
slaskim

Kibice Górnika

Torcida to nazwa najbardziej zagorzałych kibiców Górnika Zabrze, biorących udział we wszystkich aspektach tzw. życia kibicowskiego.

Historia

Pierwsi fanatyczni kibice pojawili się na stadionie przy ul. Roosevelta, podobnie jak w przypadku innych ważniejszych polskich stadionów, jeszcze w latach 70. XX wieku, jednak nazwę Torcida przyjęli dopiero w 1999